Bazı bitkilerin tedavi eden özelliklerinin olduğu biliniyor. Halk arasında "Işkın" ya da "Uçkun" olarak bilinen bilimsel adı ise "Reun Ribes" olan bitki de bu özellikteki bitkilerden biri. Her derde deva olan bitki, deyim yerindeyse tam bir ecza deposu. Uçkun, şeker, tansiyon, soğuk algınlığı gibi pek çok hastalığa iyi geliyor.

Bitlis dağlarında karların erimesiyle birlikte tazgahlarda satışına başlanılan Uçkun yoğun ilgi görüyor. Bitki uzmanı Yrd. Doç. Dr. Murat Kürşat, ''Ekşi lezzetli olan genç gövdeler; mide kuvvetlendirici, kusmayı önleyici ve kabız etkisine sahiptir. Bazı bölgelerde odunsu kökler şeker hastalıkları için kullanılmaktadır. Ayrıca literatürlerde belirtildiği gibi bitki suyunun içilmesi ve kaynatılmış bölümlerinin yenilmesi; Astım, nefes darlığı, sindirimi kolaylaştırıcı özelliğe sahip olduğunu aynı zamanda ülser, hemoroid ve ishal gibi hastalıklara iyi geldiği belirtilmektedir'' dedi.

Uçkun, tezgaha gelene kadar meşakkatli bir çalışmayı da gerektiriyor. Köylüler tarafından dağdan toplanarak pazara getirilen Uçkun'un kilogram fiyatı ise 2 ile 3 TL arasında değişiyor. Ekşimtrak bir tadı olan Uçkun, hem çiğ hem de pişirilerek tüketilebiliyor.
Salkım biçimli çiçek durumunu (inflorescence) taşıyan genç sürgünler (sap) yetiştiği yörelerde taze olarak tüketilir. Kivi tadında mayhoş lezzetli sevilen bir sebze olsa da Türkiye'de halk arasında "meyve" olarak da nitelendirilerek muz ve kivi ile kıyaslanıp «Doğu'nun muzu» ya da «kivisi» biçiminde lanse edili]. Yüksek yaylalarda karların erimeye başladığı mevsimde fil kulağı biçimli geniş kaba yaprakların arasından yükselen gövde (çiçek durumu sapı) köylülerce dibinden kesilerek dağlardan şehirlere getirilir ve «ışgıncı» ya da «ışkıncı» denen satıcılar tarafından demet demet pazarda satılır.

IŞKIN(RIBES) VE FAYDALARI

    Hazımsızlık ve mide yanmaları dahil pek çok rahatsızlığa iyi geldiği yöre halkı tarafından bizzat denenmiş ve ispatlanmış olan Işkın(Rıbes) şeker hastaları tarafından da özellikle aranır. Yeni çıkmış genç sürgünleri yenildiği gibi toprak altında kalan kök kısmı da, çıkarıldıktan sonra iyice yıkanır ve kaynatılarak süzüldükten sonra çay olarak içilir. Sabahları aç karnına içilen Işkın çayı yüksek olan şekerin düşmesini ve dengelenmesini sağladığı yöre halkınca denenerek ispatlanmıştır. Ayrıca iştah açar, vücudu kuvvetlendirir. Mide ve bağırsak gazlarını giderir.Sarılık ve çocuk havalesi durumlarında da kullanılır. Işkın veya diğer adıyla Rıbes zengin vitamin ve mineral deposudur. Şimdiye kadar hiç bir yan etkisi görülmemiş bir bitkidir.  Tıbbi olarak yaprak ve köklerinden faydalanılır. Kökler ayrıca güneşte kurutulup toz haline getirildikten sonra balla karıştırılıp mide ve bağırsak iltihaplarını tedavi etmede kullanılır. Kökü idrarı sarı ya da kırmızı renge boyayabilir.Ayrıca karaciğer sorunlarını çözer. Vücutta biriken suyun atılmasını sağlar. Bağırsakta su emilimini azaltır ve dışkıyı yumuşatarak müshil etkisi yapar. Etkisi yenildikten 5-10 saat sonra görülür, tahriş edici olmadığından çocuk ve yaşlılara tavsiye edilir. Müshil etkili pek çok bitki, karın ağrısı yaparken, Işkın bu tür bir etki göstermez. Diğer bir ilginç özelliği ise yüksek miktarlarda müshil özelliği varken, düşük dozlarda ishal kesici tesiri olmasıdır. Az miktarda alındığında peklik verici ve sindirimi kolaylaştırıcı etki yapar. Çok alınırsa bu kez müshil etkisi gösterir. Böylece bağırsaklar iyice temizlenmiş olur. Ayrıca bitkinin bedeni güçlendirici (tonik) etkisi vardır. Kurutulduktan sonra yoğurtla karıştırılıp yüze sürülürse sivilce ve lekeleri temizler. Işkın kökü suda kaynatılarak dinlenmeye bırakılıp içildiğinde mideye, bağırsaklara kolaylık sağlıyor, şekeri düşürüyor. Rahatsız edici bir tarafı yoktur. Aksine tedavi edeci bir özelliğe sahiptir.  2 bardak suya 100 gram kıyılmış kök konur.12 saat bekletilip süzülür.1 kilo toz şeker ilave edilip kaynatılır. Çocuklara günde 2 yemek kaşığı verilir.

 İngilizlerin araştırmasına göre, kanserli hücrelerin gelişmesini önlüyor.

   İngiliz bilim adamları yaptıkları araştırmada, Türkiye’de özellikle Elazığ,Bingöl,Tunceli,Erzincan, Siirt,Bitlis,Muş,Van, Ağrı ve Erzurum’da doğal olarak yetişen ’Işkın’ın(Rıbes) kanserle mücadelede çok etkili olduğunu, bu bitkinin kanserli hücrelerin gelişmesini önlediğini ortaya çıkardı. Sheffield Hallam Üniversitesi’nin araştırmasına göre, Işkın’da diğer kırmızı sebzelerde olduğu gibi kanseri önlemeye yardımcı olan kimyasal maddeler bulunuyor. Polifenol adlı bu kimyasal maddeler başta lösemi olmak üzere birçok kanser türünü önleyebiliyor. Araştırmayı yürüten Sheffield Hallam Üniversitesi Biyomedikal Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Nikki Jordan-Mahy, Daily Telegraph gazetesine, “Araştırmalarımız Işkın’ın özellikle pişirildiğinde polifenol miktarı bakımından oldukça zengin olduğunu gösterdi. Bu bitkiden elde edeceğimiz polifenollerle oluşturulacak bir ilaç da kanserle mücadelede kullanılabilir” diye konuştu. İngiltere’de oldukça popüler olan Işkın’ın sapları ve kökleri tüketiliyor. Ülkede bu bitkinin, pastası, tartı ve kokteyli yapılıyor.

Türkiye'nin en kolay okunan haber, magazin sitesi mgdtv.com'da en güncel haberleri bulabilirsiniz.